Ögmundur Magnússon var fæddur 31. mars 1879 á Brandaskarði á Skagastönd, A- Húnavatnssýslu, d. 9. ágúst 1968 á Sauðárkróki.

Foreldrar hans voru hjónin Magnús, bóndi og formaður, f. 1854, d.1879, Ögmundsson og kona hans Sigurbjörg, f. 1853, d. 1931, Andrésdóttir, bónda á Syðri- Bægisá í Öxnadal, Tómassonar og INgibjargar Þórðardóttur frá Kjarna.

Ögmundur missti föður sinn á fyrsta aldursári, er bátur hans fórst í fiskiróðri með allri áhöfn. Hann ólstu upp með móður sinni og stjúpföður, Benoný Ólafssyni, en bjuggu á nokkrum bæjum á Skagaströnd. Þó var hann oft langdvölum hjá föðurforeldrum á Fjalli, en árið 1897 fluttist hann þangað alfarinn og erðist fyrirvinna ömmu sinnar, sem var orðin ekkja. 

Haustið 1901 fór Ögmundur til náms í söðlasmiði hjá Birni Kristóferssyni í Sauðanesi í Torfalækjarhreppi. Þar kynntist hann konuefni sínu, Kristínu Pálsdóttur, en þau gengu í hjónaband árið 1903 og reistu bú á Njálsstöðum  á Skagaströnd.

 Árið 1907 urðu Ögmundur og Kristín að bregða búi, sakir viekinda, er lagst höfðu þungt á heimilið, og réðst Ögmundur til starfa hjá Eggert Kristjánssyni söðlasmið á Sauðárkróki. Ögmundur starfaði á verkstæði Eggerts til 1916, er það var lagt niður og starsemin flutt til Reykjavíkur. Eftir það vann Ögmundur sjálfstætt að iðn sinni allt til dauðadags. "Vandvirkur þótti hann í besta lagi og með eindæmum hógvær í launakröfum, enda græddist honum ekki fé, var þó hinn mesti reglu- og ráðdeildarmaður". Ögmundutrmissti Kristínu konu sína fyrir aldur fram, en frá þeim tíma annaðist Sigríður, yngsta dóttirin, um föður sinn. 

Ögmundur var meðalmaður á hæð, fremur grannvaxinn og holdskarpur á efri árum. Hann var "mikið prúðmenni, fumlaus, fámálugur og óhlutdeilinn. Hann sást aldrei skipta skapi, og enginn gat í hug hans. Fór því fjarri að hann væri þurr á manninn og þyrrkingslegur. Hann var viðræðurgóður, þótt ekki væri hann marmáll, vék vel að öllum, og gott þótti börnum að vera í návíst hans, og lýsir það manninum nokkuð".

 Heimild  frá Ögmundi Helgasyni, Minning 1979.

[DEFAULT]

Frá Ögmundi má ýmislegt segja til að lýsa honum, svo sem hvað varðar skapgerð og drengskap. Eitt sinn sagði hann mér frá því að hann hafi verið við vígslu brúar yfir Blöndu. Það var árið 1900. Hann var þá á Skagaströnd, líklega á Fjalli; fór gangandi fram og til baka, því engan átti hann hestinn og enga peninga. Sigríður, dóttir hans, hans sagði mér frá því, að í þessa ferð hafi hann fengið lánaðar tvær silfurkrónur, því honum fannst ómögulegt að fara á slíkt mannamót alveg auralaus. Þessi ferð hefur trúlega tekið heilan dag. Þar sem hann var þannig gerður, að hann gat hreinlega ekki hugsað sér  að skulda neinum neitt, þá skilaði hann krónunum, er hann kom til baka, og hefur því trúlega svelt daginn þann.

Það mun hafa verið að vori til, að Ögmundur réri til fiskjar á Skagaströnd. Í skiprúmi með honum var bóndi einn barnmarur og fátækur. 

Ekki er vitað um nöfn á skipsfélögunum né frá hvaða bæjum þeir voru. Að sögn Jóns Benónýssonar, hálfbróður Ögmundar, var formaðurinn tóbaksmaður mikill og tók í nefið. Bauð hann öllum í nefnið, og var það þegið. Er röðin kom að hinum fátæka bónda, þá rétti hann til hans tóbakið, en er bóndi ætlaði að seilast í það, dró formaðurinn að sér höndina, svo bóndi náði ekki í neitt. Þetta mun Ögmundi hafa mislíkað mjög, enda var þetta móti hans réttlætiskennd. Er þetta hafði gengið svo í nokkur skipti, fauk í góðmenni. Tók hann í formanninn og sagði honum til syndanna; sagði, að hér eftir fengju annaðhvort allir eða enginn í nefið hjá honum. Mun öllum hafa verið gefið í nefið eftir þetta. Það mun ekki hafa verið algengt þá að háseti hagaði sér þannig við formanninn. 

Þrjú hálfsystkini átti Ögmundur. Það eru Jón, Jóhann og Sigurbjörg Benónýssbörn. Þeim mun öllum hafa þótt mjög vænt um Ögmund og litið upp til hans, enda var hann elstur. Samkvæmt lífsskoðun sinni hneigðist Ögmundur til sósíalisma, einn af sínum systkinum, en þau hin munu hafa verið hægri sinnuð. Þó líklega hafi Ögmundur lítið gert af því að deila við þau. Þá vissu þau um hans skoðanir og töluðu gjarnan um það, sem áfall. Einhverju sinni þegar stjórnmálin bar á góma, orðaði eitt systkinanna þetta þannig: "Það var  þegar Ögmundur bróðir fékk áfallið; þetta er óskaplegt og hann verður aldrei samur maður".

Við sem vorum hjá Ögmundi afa og þekktum hann best getum eflaust rifjað upp ýmislegt, sem honum er tengt. Hreinn Pálsson sagði mér frá því, er hann var  eitt sinn sem oftar heima hjá afa, að hann var ásamt fleiri strákum með einhver ærsl vestan við húsið (húsið var staðsett þar sem nú er Hótel Mælifell á Sauðárkróki). Stein, sem hann henti, lenti í verkstæðisglugganum og brotnaði hann, svo glerbrotin sáldruðust yfir vinnuborðið hjá honum. Eitthvað mun Hreinn hafa orðið hræddur  um að fá skammir, en það öðru nær, heldur sagði afi: "Það má aldrei kasta grjóti, Hreinsi minn". orð hans voru lög, engum datt í hug að brjóta þau, og það er ekki vitað til þess að Hreinn hafi kastað grjóti síðan. Þetta lýsir nokkuð, hvernig Ögmundur var. Hann var ekki að skammast eða æsa sig upp, hvað þá að hirta. Hann vissi að brotin, hver sem þau voru, yrðu ekki endurtekin, og aldrei datt neinum í hug að skrökva að honum. 

Svipaða sögu hef ég að segja, nema ég ætlaði að kasta grjóti í mann, en steinninn lenti í búðarglugga hjá Pálma Péturssyni og brotnaði rúðan. Það hafði sést til mín  og kaupmaður kom og talaði við afa, sem auðvitað borgaði rúðuna. Við mig sagði hann, eftir að hafa fengið að heyra sannleikann , að það mætti aldrei kasta grjóti. Þó hefði verið skárra að rúðan sem brotnaði, en ég hefði ekki hitt manninn og kannski meitt hann.

Ég sé eftir því núna að hafa ekki fylgst betur með, hvernig afi vann. Mér fannst þaðaðdáunarvert til dæmis á hvern hátt hann smíðaði virkin í hnakkana, en það gerði hann lengi ve, allt þar til farið var að flytja þau erlendis frá. Virkin smíðaði hann úr brenni, sem var fengið frá Reykjavík, eins og leður og annað sem hann vann úr. Smíðaefnið var kubbur 60-80sm á kant. Þetta sagaði hann niður með grindarsög, og önnur áhöld, sem hann notaði, voru tvær axir, hvor með sinni lögun, og svo raspar. Svo vel nýtti hann efnið að setja má, að ekki hafi annað farið til spillis en sagið, og svo eitlítið af spínum frá öxunum. Ýmislegt fleira mætti um Ögmund segja, en hér verður látið staðar numið.  

Heimild Minning 1979, Ögmundur Eyþór Svavarsson.

Svavar afi yrkir í orðastað afkomenda Ögmundar

Svavar afi yrkir í orðastað barna, barnabarna 

Ögmundar Magnússonar 31. mars 1949    70 ára

Minningarsíður

Nýleg andlát

Útfarir

Hlaðvarp

Þjónustusíða

Fræðsluefni

Ögmundur Magnússon

Útför

Frá Ögmundi Svavarssyni

Svavar afi yrkir í orðastað afkomenda Ögmundar