Ástkæra eiginkona, stjúpmóðir og systir Jórunn Tómasdóttir, varð bráðkvödd á heimili sínu  í Keflavík föstudaginn 20. október 2023

Jórunn Tómasdóttir fæddist í Reykjavík  21. maí 1954. Hún varð bráðkvödd á heimili sínu í 20. október 2023. 

Foreldrar hennar voru Tómas Tómasson, fv. sparisjóðstjóri í Keflavík, (1924-2008) og Halldís Bergþórsdóttir (1926-2017). 

Systkini Jórunnar eru Ásgerður Kormáksdóttir, maki Jón Jóhansson, Halla Tómasdóttir maki Pálmi B Einarsson, Bergþóra Tómasdóttir maki Stefán Eyjólfsson og Tómas Tómasson maki Svala Reynisdóttir.

Eftirlifandi eiginmaður Jórunnar er Skúli Thoroddsen lögfræðingur f. 6.8.1949. Þau eignuðust þau dótturina Halldís f. 28.9.1989, d. 7.12. 2022. Systkini Halldísar samfeðra eru Jón Fjörnir Thoroddsen, f. 1971, kvæntur Eloise Alana Freygang, f. 1974, Sóley S. Thoroddsen, f/d 1978 og Bolli Thoroddsen, f. 1981, kona hans er Ásta Sigríður Fjeldsted, f. 1982. Börn stjúpsona „ömmu Jórunnar“ eru sex.

Jórunn ólst upp í Keflavík. Hún varð stúdent frá Menntaskólanum við Tjörnina 1973 og lauk BA-próf í frönsku og ensku frá Háskóla Íslands árið 1980, námi í frönskum nútímabókmenntum og kennslufræði frönsku sem erlends tungumáls frá Sorbonne í París 1986 og meistaragráðu í kennslufræði frönsku frá Stokkhólmsháskóla 1994. 

Jórunn var kennari Iðnskólann í Keflavík, Gagnfræðaskóla Keflavíkur og framhaldsdeild hans á árunum eftir stúdentspróf. Hún kenndi frönsku í Málaskóla Mímis og Alliance Francaise. Var deildarstjóri í frönsku og spænsku við Fjölbrautaskólann í Ármúla 1986-1990. Stundakennari í Falun í Svíþjóð. Hún var hún kennari í frönsk, spænsku og íslensku við Fjölbrautaskóla Suðurnesja 1995-2021. Jórunn lét sér annt um nemendur sína og þótti vænt um þá. 

Hún var í stjórn STÍL, samtaka tungumálakennara og var formaður félagsins um skeið. Hún vann námsefni í frönsku fyrir framhaldskóla á vegum Máls og Menningar auk námsefnisgerðar í frönsku fyrir sænska bókaforlagið Almqvist & Wiksell í Stokkhólmi. 

Jórunn var verkefnisstjóri fyrir evrópska tungumálaársið 2001 „Tungumál opna dyr“ og var nokkur ár formaður nefndar til viðurkenningar fyrir nýbreytni á sviði tungumálanáms og kennslu, (

) á vegum menntamálaráðherra. Hún var verkefnastjóri við stofnun Stofnunar Vigdísar Finnbogadóttur og lagði sitt til þess sprota sem stofnunin síðar varð að.

Jórunn var þýðandi úr frönsku, þýddi m.a. skáldsögu Simone de Beauvoiur, 

) og nútímahöfunda eins og Patrioc Modiano, Tanguy Viel (

Jórunn starfaði um árabil sem fararstjóri á Spáni. Spænsk menning var henni hugleikin. Hún var alþjóðleg í hugsun og leit á sig sem Evrópubúa. Það var henni árleg ánægja að heimsækja Spán og Frakkland vitaskuld og Svíþjóð, þar sem hún hafði búið. Stokkhólmur heillaði æ meir þar sem fjölþjóðamenning blómstrar í umhverfi frelsis, jafnréttis og bræðralags, hugmynda frönsku byltingarinnar. Þær hugmyndir voru Jórunni leiðarljós í öllu því sem hún tók sér fyrir hendur. 

Útför hennar var gerð  frá Keflavíkurkirkju 6. nóvember 2023

[DEFAULT]

Ég kveð Jórunni, ástina mína hinstu kveðju. Samt er hún með mér. Þerrar tárin. Útför hennar fer fram í dag. Ég pæli í tilgangi þess að vera til. Eða ekki. Það er efinn. Hvað svo? Hún er farin. Samt er hún bæði blikandi skær í hjarta mínu, eins og stjarna, hljóðlát, tignarleg, fögur og dul, falin bak við himin og haf líkt og „dulstirnið“ í samnefndu ljóði Gyrðis Elíassonar sem fjallar um stjörnu sem enginn hefur séð, langt upp á himninum:

Jórunn mín bar ekki sitt barr eftir fráfall Halldísar. Fyrir tæpu ári. Fjærvera hennar var myrkur. Jórunn viðkvæm. Ástin mikil. Sorgin djúp. Svo átti Jórunn við vanheilsu að stríða sem hún gerði lítið úr. Leitaði sér ekki hjálpar. Vildi það ekki. Til hvers?, spurði hún. 

Jórunn var vel heima í frönskum nútímabókmenntum, sérfróð um Simnoe de Beauvoiur og í umræðunni um frelsi konunnar, tilveruna og tilgang lífsins og eftir atvikum tilgangsleysi var Jórunn þeirra skoðunar að maðurinn væri ekki bara ábyrgur gagnvart sjálfum sér og eigin lífi, heldur einnig lífi og tilfinningum annarra, sem ekki væri umflúið að taka afstöðu til. Mannkærleiki var henni eðlislægur. Hún var gegnheil og samkvæm sjálfri sér. Vann allt af alúð hvort heldur var fræðileg frönsk málfræði, annað efni á frönsku, spænsku eða íslensku eins og þýðingar á bókmenntum eða gagnrýnin hlutlæg blaðagrein um skólamál sem voru henni kær. Aldrei kastað til höndum, ekki einu sinni við uppvaskið eða þrifin. Hvergi var óhreint kringum Jórunni.  

Jórunn var alþjóðleg í hugsun. Heimsmaður fram í fingurgóma. Frelsi, jafnrétti og bræðralag, orð frönsku byltingarinnar, voru henni leiðarljós í lífinu. Hún kynnti mig fyrir París, að finna nánd borgarinnar, þekkja sögu hennar og menningu, þar sem hún hafði búið. Hún kenndi mér að meta Spán, ekki bara sólarströnd heldur rótgróið menningarumhverfi við Miðjarðarhafið, þar sem bára gjálfrar við sinnepsgult fjöruborð og kvöldin eru flauelsmjúk í umhverfi sem við höfum bergt af árum saman. Og spænska tónlistin, maður lifandi. Við áttum líka margar auðnustundir með íslenskir náttúru allra veðra og ég færði henni Svíþjóð og sænsku Dalina, þar sem við áttum saman bestu daga lífsins, árin eftir fyrstu kynni þegar allir dagar voru lofs verðir og Halldísi okkar lítil og framtíðin björt sem vorkoman sjálf. Jórunn var alltaf eins og vorið. Björt og yndisleg. Svo festist sorgin í fallegu augunum, nístandi köld og djúp. 

Jórunn lastaði aldrei nokkurn mann. Oft dró hún mig niður á jörðina þegar ég fór á flug með einhverja þvælu ætlaða í opinbera umræðu, kryddaða kaldhæðni, alveg út í hött. Jórunn var einstaklega greind og kærleiksrík manneskja. Væmnilaus, heiðarleg og málefnaleg. Hún var afburða kennari sem lét sér annt um nemendur sína, sýndi þeim vinsemd og traust en þótti fyrst og fremst vænt um þá. Hún fór ekki í manngreinaálit, skammaðist aldrei, en kom með ábendingar sem mark var á takandi. Þegar stúlka í FS blés tyggjókúlur í kennslustund og Jórunni var nóg boðið, horfði hún í augu stúlkunnar og sagði; „Erla!, þetta er ógeðslegt.“ 

Jórunn naut virðingar nemenda sinna. Tæplega tvítug kenndi hún sér mun eldri strákum ensku í Iðnskólanum í Keflavík og hélt þeir myndu hakka hana í sig. Öðru nær, þeir dáðu glæsilega kennarann. Þögðu í tímum hjá þessari fallegu stelpu. Lærðu. „Við elskuðum hana allir“, sagði einn þeirra mér um daginn. Sjálfur hef ég notið góðra greiða margra iðnaðarmanna hér í Keflavík fyrir það eitt að vera maðurinn hennar Jórunnar. „Sjáðu til, hún kenndi mér eitt sinn í Iðnskólanum,“ var þá sagt.

Jórunn hafði slíka nærveru að börn löðuðust að henni. Jafnvel ókunn smábörn á förnum vegi vildu koma til hennar. Þannig geislaði af henni nærveran. Þannig sá ég hana fyrst. Heilladag lífs míns. Á daglegri göngu um Keflavík, koma það iðulega fyrir að leiksbólabörn komu að girðingunni við stíginn og sögðu „halló kona.“ Aldrei brást að hún tæki undir. Oft tók hún þau tali um þeirra heim og tilveru. Ég hef sjaldan skynjað jafn kærleiksríkan vinskap og var milli Margrétar Ragnheiðar, 7 ára og „ömmu Jóu“, sambands sem hófst daginn sem Magga litla, gisti hjá okkur í fyrst sinn, þá tæplega eins árs.

Jórunn gaf mér mikið. Hún var stjarna mín og ást. Minn kærasti vinur. Samræðurnar uppbyggilegar og sjaldan greindi á. Við deildum ást á bókum. Menningu. Sömu lífskoðun. Jórunn stóð alltaf með mér. Líka þegar mér varð á í messunni. Hún hvatti mig til góðra verka og að vera virkur eldri borgari. Að þýða „

úr sænskueftir Kerstin Ekman væri verðugt verkefni. Hún er væntanleg hjá Uglu. Jórunn lagði að mér að þýða úr sænsku spænska sögu Almundena Grandes, um „

 og fjallar um eftirstríðsárin á Spáni á  Frankó-tímanum og um endurfæðingu frelsis þar í landi eftir hans dag. Þegar ég maldaði í móinn, sagði að þýða ætti úr frummálinu, að betur væri að hún þýddi sjálf beint úr spænsku, sagði hún bara; „bókmenntir flæða milli tungumála.“ Daginn fyrir óvænt andlát hennar las ég fyrir hana kafla úr þýðingunni. „Góður texti, - flýtur vel“, sagði hún og svo pældum við í hvert við færum til Spánar að vori. Hún sat hjá mér við skrifborið og ég sagði, „mikið ertu falleg þarna í húminu, ég tek mynd“ og smellti af henni þessari sem fylgir þessum minningum. Síðasta myndin. Nei, við förum hvergi til Spánar að vori. Hún varð bráðkvödd hér heima í Vatnsholti næsta dag. Texti í ljóði Valdimars Braga Skúlasonar dúkkar upp, orð að sönnu:

„Líttu sérhvert hvert sólarlag, sem þitt hinsta væri það. Því morgni eftir orðinn dag, enginn gengur vísum að.“

Einhvers staðar bak við himin og haf ertu með mér. Alltaf. 

Það er dapurlegt til þess að hugsa að u.þ.b ári eftir að einkabarn þitt Halldís Thoroddsen kvaddi þennan heim í blóma lífsins eftir snarpa baráttu við illvígan sjúkdóm sért þú horfin á braut. Lífshlaupið er allskonar og engin uppskrift er til að farsælu hæglátu og hamingjusömu lífi  því raunir okkar mannana eru eins misjafnar og þær eru margar. Þú heimskonan sem ferðaðist um víðan völl bæði hvað nám og vinnu varðaði. Elskaðir sólina og hlýjan sjóinn, sem og kaffihús stórborga þar sem iðandi mannlífið var þér innblástur til ýmissa verka. Drakkst í þig menningu Parísar og sötraðir sæta sólageisla á Spáni. Hér heima arkaðir þú um strætin í hvaða veðri sem var frjáls einsog fuglinn. Það urðu því mikil kaflaskil í lífi Jórunnar þegar hún og Skúli feldu hugi saman og eignuðust Halldísi. Þá blómstraði hún sem aldrei fyrr í móðurhlutverkinu enda barngóð og hjartahlý. Það var því sannkallað reiðarslag  þegar Halldís greindist með ólæknandi krabbameinn sem dró hana til dauða á einu ári. Nístandi sorg, depurð,vonleysi og reiði helltust yfir Jórunni af miklum þunga einsog risa alda. Lífsneistinn dofnaði og fegurðin sem hún venjulega fann útum allt í smá atriðunum voru nú hjóm eitt ,hulinn myrkri. Sorgin varð lífsviljanum sterkari. Þú varst börnum okkar Svölu, Tómasi og Heiðdísi einsog besta amma, gegnheil og heiðarleg manneskja. Bráðgáfuð og fljót að greina kjarnann frá hisminu. Þú varst vinamörg og traust. Viðkvæm sál með ríka réttlætiskennd og skíra sýn á hvernig samfélagið ætti að vera.Með söknuði kveð ég þig kæra systir mín. Ríkari að hafa átt þig að og viss um að þú hafir fundið frið og ró.

Ég votta Skúla og ættingjum hans sem og systrum mínum Ásgerði, Höllu og Bergþóru og ættingjum  þeirra mínar innilegustu samúðarkveðjur.

Minningarsíður

Nýleg andlát

Útfarir

Hlaðvarp

Þjónustusíða

Fræðsluefni

Jórunn Tómasdóttir

Andlátstilkynning

Útför

Aðstandendur

Jórunn Tómasdóttir - minning

Jórunn Tómasdóttir