Ástkær eiginkona mín, móðir okkar, tengdamóðir, amma og langamma EDDA ALICE KRISTJÁNSDÓTTIR, llést á Sjúkrahúsinu á Akureyri 17. janúar sl.


Móðir hennar var Svafa Friðriksdóttir húsmóðir f. 29. janúar 1904, d. 27. febrúar 1993. Faðir hennar var Kristján Eggert Aðalsteinsson húsgagnasmiður f. 23. júlí 1903, d. 8. júní 1969. Systur Eddu eru Björg Árdís f. 8. apríl 1940 og Aðalbjörg Svanhvít f. 7. febrúar 1950. 

Eiginmaður Eddu er Sigursveinn Jóhannesson fv. kennari og múrarameistari f. 21. júlí 1933 á Ísafirði. Þau giftust 22. júní 1957. Börn þeirra eru: 1) Svava Kolbrún f. 17. október 1957, búsett í Svíþjóð. Börn Svövu eru a) Melkorka Máney f. 1982, búsett í Svíþjóð, börn hennar eru Thor f. 2008 og Saga f. 2014 b) Kormákur Ungi f. 1983, búsettur í Kanada, í sambúð með Marie Gagnon. c) Liv Sóley f. 1991, búsett í Svíþjóð. 2) Jóhannes Steinn f. 3. nóvember 1960, búsettur á Þingeyri. Kona hans er Agnes Arnardóttir f. 4. mars 1961. Börn þeirra eru a) Friðrik Örn f. 1986, búsettur í Noregi og b) Signý Rún f. 1993, búsett í Hollandi. 3) Kristín Sóley f. 31. desember 1962, búsett á Akureyri. Maður hennar er Hólmkell Hreinsson f. 22. janúar 1961. Börn þeirra eru a) Sveinn f. 1989, búsettur á Akureyri. Kona hans er Jóhanna Hildur Ágústsdóttir f. 1991, dóttir þeirra er Elísabet Anna f. 2019. b) Hulda f. 1992, búsett í Reykjavík, í sambúð með Hreindísi Ylvu Garðarsdóttur Holm f. 1989. 4) Pétur Magnús f. 20. október 1964 búsettur í Ástralíu. Kona hans er Kathryn Gadsden f. 1. júlí 1960. Dætur þeirra eru Lára Sóley f. 1994 búsett á Sri Lanka og b)Jóhanna Líf f. 1996 búsett í Ástralíu. 5) Sigríður f. 4. júlí 1971, búsett í Noregi. Börn hennar eru a) Benjamín f. 1994 búsettur í Noregi, b)Rakel Edda f. 1995, búsett í Noregi og c) Júlía Rut f. 1998, búsett í Noregi. 6) Aðalheiður f. 20. október 1973, búsett á Akureyri. Synir hennar a) Magnús Már f. 1998 búsettur á Akureyri og b) Pétur Arnar f. 2004 búsettur í Kópavogi.

Edda ólst upp á Akureyri og bjó þar, með stuttum hléum, alla sína tíð. Hún lauk stúdentsprófi frá MA 1954. Hugur hennar stóð til háskólanáms í ensku og þýsku og hún hóf nám í Háskóla Íslands haustið 1954.  Af fjárhagsástæðum þurfti hún að vinna með náminu og gat því ekki mætt í stóran hluta kennslunnar. Svo fór að hún þurfti að hætta í náminu eftir fyrsta árið. Edda og Sigursveinn kynntust fyrst í Menntaskólanum en það var eftir skólagönguna sem þau hittust aftur í Reykjavík og svo fór að þau ákváðu að fylgjast að á lífsleiðinni.

Edda sinnti búi og börnum fyrstu 10 árin eftir giftingu enda var það ærið starf og börnin orðin fjögur. Hún hóf vinnu utan heimilis haustið 1967 sem reikningshaldari í hlutastarfi við Gagnfræðaskólann á Akureyri og vann þar í 23 ár. Í nokkur ár vann hún sem fulltrúi við Lífeyrissjóð starfsmanna Akureyrarbæjar og frá 1990 sem ritari rektors og síðar skrifstofustjóri við Háskólann á Akureyri. Eftir að hafa fengið heilablæðingu í vinnunni 1997 vann hún skamma hríð í hlutastarfi í háskólanum en hætti þar alfarið 1998. 

Edda var mikil málamanneskja og lestrarhestur. Hún naut þess að lesa fagurbókmenntir á ýmsum tungumálum og hafði ánægju af því að ræða um bókmenntir við aðra áhugasama lesendur. Edda og Sigursveinn ferðuðust töluvert innanlands ýmist með börnum sínum eða Kristínu systur Sigursveins og Garðari manni hennar. Um árabil áttu þau ferðabíl og fóru á honum víða um land. Eftir miðjan aldur fóru þau að ferðast aðeins út fyrir landsteinana ekki síst til að hitta afkomendur sína og komu á þeim ferðum til Danmerkur, Noregs og Svíþjóðar. Tvisvar fóru þau í lengri ferðir til Ástralíu og nýttu þá tækifærið og komu víða við, m.a. hjá ættingjum og vinum í New York og á Nýja Sjálandi. Edda söng í kirkjukór Glerárkirkju um árabil. Í 25 ár ræktuðu þau hjónin skóg í landi Háls í Saurbæjarhreppi og höfðu mikla ánægju af því. 

[DEFAULT]

Sérhver manneskja hefur ótal blæbrigði í persónaleika sínum sem breytast eftir aðstæðum, hlutverkum og aldursskeiðum. Blæbrigði sem verða sterkari með árunum og fjölbreyttari þegar blandað er inn umhverfi, atburðum og upplýsingum af ýmsum toga.  Það eru djúpir tónar sem myndast fyrstu æviárin þó að hverskonar tengingar við annað fólk gefi okkur nýja sýn á litina. Við verðum litríkari og vefjumst með samferðafólkinu með ólíkum tengingum, þráðum í öllum regnbogans litum. Sérhver vinátta og samfylgd er einstök, sveipuð aðstæðum, ofin af tímanum. Flesta þræði veljum við á lífsleiðinni, fléttum svo að úr verða vináttubönd.  En aðra fáum við með lífinu sjálfu. Strengur milli móður og barns er þar sem þræðirnir eru spunnir ævilangt og litatónar og áferð breytast frá tengingu ungabarns til fullorðinsára.    

Æskuminningar mínar tengja mömmu við mikinn dugnað og iðjusemi heima fyrir enda verkefnin mörg á stóru heimili.  Við vorum sex systkini en heimalingarnir voru líka fjölmargir.  Miðpunkturinn var eldhúsið þar sem alltaf var eitthvað heimalagað á boðstólum.  Margir gestir komu reglulega og áttu spjall við mömmu, bæði vinir systkina minna  sem og Bogga frænka með krakkana sína.  Mamma var ótvíræður verkstjóri á heimilinu, skipulögð og útsjónarsöm. Það er bæði með undrun og aðdáun sem ég velti því fyrir mér hvernig hún komst yfir þessi verkefni öll sem voru heima, auk þess sem hún var í hálfu starfi utan heimilisins.  Auk þess var hún iðulega að lesa bækur af fjölbreyttum toga, hún las hratt  og hún las mikið. Hún var mikil tungumálamanneskja og las bækur á nokkrum tungumálum. Minni hennar var nákvæmt og viðhélt hún orðaforða og málfræðiþekkingu án mikillar fyrirhafnar.  Hún lagði líka mikið upp úr lestri, sem kom meðal annars fram í því að við fengum iðulega lestur fyrir svefninn.  Hún naut þess líka að lesa góðar barnabókmenntir fyrir okkur. Mamma  kunni að njóta ævintýra, fara í leikhús og bíó. Hún naut þess að hrífast með sögunni, lifa sig inn í ævintýrin.  Það er eftirminnilegt hvernig mamma reyndi að glæða áhuga minn á námsefni eða sögum sem ekki höfðu heillað mig. Hún hafði lag á því varpa ljósi á nýja fleti, vekja forvitni,  finna leiðir til að lesa milli línanna.   Enn þann dag í dag er þetta mín eftirlætis iðja, að reyna að sjá nýja fleti.

Sjálfstæði var henni mikilvægt, hún vildi halda eigin sjálfstæði með ákveðnum hætti og bar virðingu fyrir sjálfstæði annarra.  Hún leyfði mér oftast að fara mínar eigin leiðir og studdi mig í því  sem ég tók mér fyrir hendur.   Hún veitti mér þar með frelsi til að reyna nýja hluti og prófa mig áfram. En að sama skapi gat ég verið viss um að ef mér snérist hugur eða ef leiðangurinn leiddi mig í ógöngur gat ég leitað til hennar.  Stundum sá hún ástæðu til að stoppa mig af með sínum hætti. Mamma keyrði ekki bíl á fullorðinsárum, tók bílpróf á sínum tíma en valdi að keyra ekki bíl sjálf.  En þegar ég hafði hug á  að kaupa mér mótorhjól til að ferðast á milli staða, því að það var langt að fara til vinnu út fyrir bæjarmörkin, brá hún á það ráð að telja mér trú um að sennilega væri kominn tími fyrir sig að byrja að keyra bíl aftur og því væri betra að við ættum einn bíl saman. Stuttu seinna endaði áhugi minn fyrir mótorhjólaeigu og mamma lét það vera að keyra bíla. 

Ég naut þess í mörgu að vera yngst í systkinahópnum ekki hvað síst þegar kom að því að fá eftirfylgni í ýmsum áhugamálum og uppátækjum. Mamma lagði sig fram um að styðja mig til þess sem mig langaði að hafa fyrir stafni, sem oftar en ekki var tengt íþróttum. Hún mætti á ótal sundmót, hjálpaði mér í fjáröflunarverkefnum og  var tímavörður og sjálfboðaliði í kringum sundiðkun mína. Hún nennti að stoppa í hverri sundlaug á ferðalögum okkar um landið í nokkur sumur, bara af því að mig langaði til að prófa allar sundlaugar landsins, en hún fór aldrei í sund og var ekki synd.  Hún kom á alla leiki og öll blakmót sem ég var að keppa á til að horfa á mig og styðja.  Aldrei man ég til þess að hún hafi sett pressu á árangur af minni hálfu, hvorki í námi eða íþróttaiðkun, en að sama skapi veitt hún mér öryggi og staðfestu, umgjörð sem gerði mér fært að halda takti í því sem ég valdi. Ef ég horfi til baka var það líklega eina leiðin til að halda mér við efnið að fá að velja sjálf, standa með eigin ákvörðunum, leggja hart að mér.  

Mamma var var áhugasöm um margskonar málefni og lestrarefni hennar var fjölbreytt.  Hún hafði áhuga á ýmsu sem tengdist margræðum veruleikanum, skynjun og skilningi okkar á þeim heimi sem við fæðumst í. Hún trúði því að sálir okkar lifðu og endurholdguðust.  Að samfylgd okkar í þessu lífi væri lengri og merkari en okkar jarðnesk tilvera.   

Mamma var efni í góðan þýðanda  en hún þýddi eina bók, There's No Such Place as Far Away, eftir Richard Bach:  

vegna þess að ég er þegar hjá þér.

vegna þess að þú  ert löngu fullvaxin

vegna þess að það er svo gaman að lifa. 

Þú átt engan afmælisdag af því að þú hefur þegar lifað,

þú fæddist aldrei og munt aldrei deyja. 

Þú ert ekki barn þeirra sem þú kallar pabba og mömmu

heldur samferðamaður þeirra í ævintýraferð

í leit að skilningi á því, sem er.“

Við höldum víst ekki um alla þræði í lífsins framvindu. Þegar hyllti undir starfslok og huga átti að nýjum ævintýrum fékk mamma heilablæðingu sem breytti getu hennar og hæfni. Margt af því sem voru einkennandi og styrkleikar hennar var ekki lengur aðgengileg þekking, minnið var skaddað, frumkvæðið annað, skipulagshæfnin skert og með breyttu bragðskyni varð áhugi hennar skiljanlega allt annar á bakstri og matargerð. Hún náði mörgu til baka með seiglu og hugrekki, sem sannarlega þurfti að byggja upp.  Sennilega er erfitt að setja sig í þau spor sem hún fetaði.   Hún þurfti að fá aðstoð við margt í fyrstu, við að aðlagast og ná tökum á nýjum veruleika. Við þurftum líka að kynnast henni upp á nýtt.  Það bjó ótrúlega mikil seigla að baki þess að vinna margt af fyrri hæfni til baka, en hún fékk þjálfun og endurhæfingu,  leiðsögn til að sjá nýjar leiðir og möguleika. Pabbi minn var óspar á stuðning og hughreystingu í fjölmörgu og saman bjuggu þau heima öll sín efri ár og héldu þar með í það sjálfstæði sem var henni mikilvægt. Þau hafa með sínu hjónabandi og vináttu sýnt mér hvernig hægt er að velja alltaf að styrkja tryggðarbönd. Það hafa líka fleiri gert.  Stína systir mín og Hólmkell mágur hafa átt ríkan þátt í því að styðja foreldra mína undanfarin ár, með því að aðstoða og leiðbeina á óteljandi vegu, með reglulegum heimsóknum, já og ekki síður veita öryggi með nálægð sinni og umhyggju. 

Veikindi mömmu hafa sýnt mér hvernig hæfni, þekking og geta af ýmsum toga getur þrátt fyrir allt verið tekin frá okkur, hún er í láni rétt eins og líkaminn.  Í okkar samfylgd er þráðurinn eftir heilablæðingu lengri en hann markast líka af hækkandi lífaldri okkar beggja. Á síðustu árum urðu margar  æskuminningarnar ljóslifandi fyrir mömmu, meðan minningar um sameiginlega reynslu okkar hvarf.  Því fylgir sorg að geta ekki deilt og rifjað upp margt af því sem við áttum saman. En hún deildi ótal nýjum sögum með mér í staðinn, sögum af sér og sinni æsku, af foreldrum sínum og fleira samferðafólki, sem færðu mér þrátt fyrir allt sterkari tengingar við hennar sögu.  Saman höfum við lengri þráð en áður. 

Þegar komið er að kveðjustund er eins og strengurinn milli okkar fái nýja ásýnd, fylgja fær æðri merkingu.  Áhrif hennar á lífsýn mína verða greinilegri, áhugasvið mitt fær annan blæ og ýmiskonar leiðangrar sem ég hef farið, eru þegar grannt er skoðað undir sterkum áhrif frá henni.   Hún sáði ótal fræjum í vitund mína sem ég er enn að finna og verður mitt að rækta,  sjá fleiri fleti, spyrja oftar og fresta því ekki að njóta lífsins.

„Fljúgðu frjáls og glöð framhjá afmælisdögum og yfir í eilífðina

Og við munum hittast öðru hverju þegar við viljum 

í miðri þeirri einu veislu, sem engan enda tekur „

Minningarsíður

Nýleg andlát

Útfarir

Hlaðvarp

Þjónustusíða

Fræðsluefni

Edda Alice Kristjánsdóttir

Andlátstilkynning

Útför

Aðstandendur

Minning um mömmu